Twierdza Łomża

Twierdz Łomża

Twierdza Łomża może nie należy do topowych twierdz, jakie można znaleźć na terenie naszego kraju i nie dorównuje wielkością większości z nich, ale z pewnością zasługuje na uwagę i odwiedziny. Taka niepozorna, intrygująca, zapomniana strażnica położona nad Narwią, w połowie drogi między Warszawą i Suwałkami.

Historia Twierdzy Łomża

Powstała w drugiej połowie XIX wieku jako element linii obronnej Imperium Rosyjskiego. Wybudowano ją w latach 1896 do 1914 w celu ochrony terenów graniczących z Prusami Wschodnimi i miejsc dogodnych do potencjalnej przeprawy przez Narew w kierunku na Łomżę – ówczesną stolicę guberni, przez którą przebiegały ważne szlaki komunikacyjne. Jej głównym zadaniem było zabezpieczenie przeprawy mostowej i kontrola doliny Narwi jako dogodnego korytarza komunikacyjnego dla wojsk.

Miała być również jednym z elementów całej linii umocnień w tej części kraju, obejmującej punkty: Modlin – Warszawa - Dęblin; Dęblin - linia Wieprza – Płock - Włodawa i Modlin – Zegrze – Pułtusk – Różan – Ostrołęka – Łomża - Osowiec.

Twierdza Łomża jest w rzeczywistości zespołem fortów – trzy główne leżące na prawym brzegu rzeki (I, II i III) i dwie reduty ziemne (IV i V) na lewym, oraz kilka mniejszych umocnień ziemno-betonowych, rozmieszczonych strategicznie po obu stronach Narwi. Całość późnej rozbudowano o forty szyjowe i przeciwskarpy. Dodano elementy betonowe, w tym koszary szyjowe, schrony pogotowia bojowego i kaponiery. Komunikację między poszczególnymi punktami twierdzy poprowadzono podziemnymi poternami. Planowano także budowę pięciu kolejnych fortów, ale nie wyszły one poza fazę projektu.

Masywne schrony, głębokie fosy, wały ziemne i betonowe kazamaty twierdzy zostały idealnie wkomponowane w krajobraz, w taki sposób, jakby całkowita dyskrecja miała być głównym atutem obronnym twierdzy.

Jej umocnienia są doskonałym przykładem rosyjskiej szkoły fortyfikacyjnej, której przedstawicielem był główny budowniczy twierdzy - Aleksiej Szoszin.

Fortyfikacje ostatecznie na niewiele się przydały. Mimo, że stanowiły bazę wypadową dla Rosjan i stamtąd wyruszyła w roku 1914 armia Samsonowa w kierunku Prus Wschodnich, to już rok później ofensywa niemiecka, okazała się na tyle dynamiczna, że cofający się Rosjanie oddali twierdzę w Łomży bez walki.

Z kolei w roku 1920, kilkudniowe powstrzymywanie wojsk sowieckich w tym rejonie, pozwoliło wojskom polskim przygotować się do kontruderzenia pod Radzyminem.

W roku 1939, w twierdzy wojsko polskie prowadziło obronę przed nacierającą niemiecką 2 Armią, odpierając jej trzykrotny szturm. Dopiero po przełamaniu obrony na linii Narwi i Wiźnie, nakazano jej obrońcom wycofanie się. W czasie II wojny światowej niektóre obiekty twierdzy wykorzystywano jako magazyny i schrony.

Zwiedzanie fortyfikacji w Łomży

Obecnie twierdza bywa sceną gier terenowych, rekonstrukcji historycznych i stanowi obiekt dla nieoficjalnych sesji zdjęciowych. Choć forty nie są zagospodarowane, dodaje im to specyficznego uroku. Ta tajemniczość przyciąga miłośników eksploracji i stanowi atrakcję turystyczną. Część z tamtejszych fortów objęto ochroną jako siedlisko zamieszkujących je nietoperzy.

Najlepiej zachowanym jest Fort I w Piątnicy Poduchownej. Posiada imponujący układ ziemnych wałów z zachowanymi schronami.

Twierdza Łomża to jedna z tych perełek, które wciąż  czekają na odkrycie. Dla lokalnych władz to miejsce z potencjałem, które zagospodarowane, może stać się w najbliższej przyszłości, sporym magnesem przyciągającym turystów, dla których tego typu obiekty to istny skarb.

Twierdza Łomża Noclegi

Jeżeli interesują Cię sprawdzone noclegi w Łożmy wybierając się na ekspolorację fortyfikacji i umocnień fortów sprawdź obiekty noclegowe w ogólnopolskim serwisie noclegowym e-nocleg.pl. Duża baza obiektów bez pośredników. Pokoje, apartamenty, kwatery na wynajem bezpośrednio od właścicieli, pensjonaty, hotele i ośrodki wypoczynkowe w jednym miejscu.