Baszta na zamku w Lublinie

Baszta znajduje się na południowym skrzydle zamku i jest jego integralną częścią. Jak każda tego typu budowla, tak i lubelska baszta pełniła w ówczesnym grodzie funkcje obronne, a w czasie pokoju była częścią więzienia. Źródła podają, że baszta została wzniesiona w XIII w. Pierwotnie autorstwo wieży przypisywano halickiemu księciu Danielowi Romanowiczowi. Jednak szczegółowe badania historyków wykluczyły taką możliwość i dlatego zarówno fundator jak i architekt baszty pozostają nieznani. Masywny obiekt,  zbudowany na planie koło w formie cylindra zdradza wiek powstania. Jest to bowiem typowy sposób dla stylu późnoromańskiego, który obowiązywał w XIII w. Styl ten charakteryzowały ciężkie masywne budowle o surowym wyglądzie, z grubymi murami w których umieszczano niewielkie okna. Dzięki konstrukcji w kształcie walca możliwe było obserwowanie terenu z każdej strony, dlatego baszty wplecione są w krajobraz wielu europejskich miast. Pierwotny styl Baszty zachował się do dnia dzisiejszego. Dolna, podpiwniczona część budowli wykonana jest z wapienia i cegły, natomiast górna część tylko z cegły.

Obecnie baszta jest częścią zamku Lubelskiego i służy jako cenny zabytek, mieszkańcom i odwiedzającym miasto turystom. Natomiast w XIX w. baszta wraz z częścią zamku, pełniła rolę więzienia. Niewielkie okna i zimne grube mury z pewnością nie były przyjemnym miejscem pobytu dla skazańców. Budowla przetrwała liczne wojny, najazdy i inne kataklizmy trawiące miasto na przestrzeni dziejów. Dzięki temu do dnia dzisiejszego możemy podziwiać, solidną, choć surową i prostą budowlę sprzed wielu wieków. Wejście do baszty prowadzi przez niewielkie drzwi. Stamtąd schodami możemy przejść do piwnicy lub na wyższe piętra. Baszta zbudowana na planie koła, posiada trzy kondygnacje, które połączone są krętymi, biegnącymi wzdłuż murów schodami. Schody prowadzą od piwnicy aż na szczyt budowli, gdzie znajduje się mała galeryjka. Dawniej to miejsce służyło do obserwacji terenu i reagowania, gdy do miasta zbliżały się wrogie wojska, obecnie z galeryjki możemy podziwiać najbliższą okolicę. Każda kondygnacja posiada kopiastą okrągłą powałę.

Wieża dawniej pełniła funkcje obronne, więc musiała posiadać przystosowane do tego okna. Otwory okienne w dawnych czasach służyły łucznikom i rusznikarzom do strzelania w czasie oblężenia. Wąskie, prostokątne, ale niewielkie okienka, które dziś możemy podziwiać w zamkowej baszcie, doskonale chroniły głowy łuczników przed wrogimi strzałami, nie zasłaniając im przy tym pola widzenia. Natomiast w okna półcyrklowe można było wstawić niewielkie działo i również obserwować okolicę, nie narażając się na wrogie strzały. Mury były tak solidne, że przez stulecia opierały się najeźdźcom, więc przebywający w baszcie rycerze, a potem żołnierze mogli czuć się bezpieczni Na górnej kondygnacji znajdują się nieco szersze okna arkadowe w kształcie trapezu, które dzielą murowane kolumny. Na jednej z kondygnacji baszty mieści się Muzeum Lubelskie, gdzie możemy poznać bogatą historię Lublina.