Przewodnik Tomaszkowo

               Tomaszkowo to niewielka, licząca niespełna setkę zamieszkujących na stałe osób wieś, położona w malowniczym i bogatym w turystyczne i przyrodnicze atrakcje województwie warmińsko – mazurskim. Zlokalizowana jest w gminie Stawiguda, nad jeziorem Wulpińskim, kilka kilometrów od Olsztyna.

               Historia tej małej wsi, podobnie jak innych okolicznych miejscowości, sięga już czasów XIV wieku. Początkowo składała się z dwóch wsi lokowanych w odstępie kilku lat: Hilgensee z 1345 roku oraz Tomaszkowa z roku 1349. Lokacji dokonali dwaj pruscy bracia - Mileszen i Wolfhaim. Obie wsie połączone zostały w 1363 roku i od tej pory, w różnych formach, funkcjonuje oficjalnie nazwa Tomaszkowo. 4 maja 1518 roku wieś odwiedził sam Mikołaj Kopernik, który pełnił funkcję administratora. W czasie wojen pruskich miejscowość została niemalże całkowicie wyludniona, co na pewien czas zahamowało jej rozwój. Dopiero pod koniec XVII wieku nastąpił kolejny wzrost znaczenia gospodarczego Tomaszkowa, uprawiano tu duże pokłady lnu oraz chmielu. W czasach I i II wojny światowej, na podobieństwo okolicznych mazurskich miast i wsi, Tomaszkowo został niemal doszczętnie zniszczone i niemal całkowicie utraciło swoje znaczenie.

               Do najciekawszych, choć nielicznych atrakcji turystycznych o znaczeniu historycznym, zaliczyć można znajdujące się w okolicach Sanktuarium Maryjne w Gietrzwałdzie, jedyne w naszym kraju miejsce oficjalnie uznane przez Kościół jako miejsce objawień, znajdujące się w pobliskim Olsztynie: gotycki zamek kapituły warmińskiej z II połowy XIV wieku, wzniesiony w XIV wieku ratusz, XIV-wieczne fragmenty murów miejskich z Bramą Wysoką oraz wybudowany w latach 1771- 1772 Pałac Archiprezbitera (znany jako Pałac Biskupi).

               Do Tomaszkowa chętnie przybywają osoby, które zmęczone pogonią i szarością miasta pragną zaczerpnąć świeżego powietrza i skorzystać z dóbr, jakie oferuje nasza piękna polska przyroda. Ze względu na bliskie położenie Jeziora Wulpińskiego, swój raj odnajdują tutaj także wszyscy zwolennicy sportów wodnych. Samo jezioro, składające się z dwóch połączonych cieśniną części, zajmuje powierzchnię przeszło 700 hektarów, a jego średnia głębokość to 10 metrów. W najdłuższym miejscu liczy sobie przeszło 8 kilometrów. Wypoczynek nad jeziorem oferuje liczne plaże, pomosty dla wędkarzy oraz przystanie ze wypożyczalniami sprzętu wodnego.
               Ponadto goście Tomaszkowa mogą skorzystać z miejsc noclegowych w ośrodkach i gospodarstwach agroturystycznych wsi i okolic, spacerować po licznych trasach pieszych turystycznych bądź zwiedzić okolicę rowerem. Jednymi z ciekawszych tras są z pewnością licząca około 30-kilometrowa trasa koloru zielonego prowadząca ze Stawigudy do miejscowości Olsztyn Jaroty oraz mający około 23 kilometrów szlak niebieski, wiodący w pobliżu tzw. Zatoki Księżycowej.
Bardziej wymagających ucieszy informacja, że tuż za Tomaszkowem usytuowane jest pole golfowe.
               Z Tomaszkowa pochodzą m.in.: poeta Jakub Mayska, bibliotekarz Towarzystwa Czytelni Ludowych Franciszek Boenigk oraz założyciel pierwszej szkoły polskiej na Mazurach Jan Boenigk.