Przewodnik Kosewo

          Kosewo to niewielka, bo licząca niespełna czterystu stałych mieszkańców wieś w województwie warmińsko – mazurskim, położona w gminie Mrągowo. Miejscowość znajduje się w okolicy trzech jezior: Probarskiego, Kuc i Juksty.
         Historia powstania wsi nie jest do końca znana. Jej lokacja, podobnie jak okolicznych miejscowości, miała najprawdopodobniej miejsce w okresie pruskim. W kolejnych stuleciach wieś nawiedzały liczne klęski, w tym głód i szalejąca wówczas na całym terytorium mazurskim epidemia dżumy. Wiadomym jest, że w czasie okołowojennym Kosewo zostało niemalże wyludnione, a ziemie w większości przejęte przez zasoby Państwowego Funduszu Ziem.

Do najciekawszych, choć niekoniecznie zabytkowych obiektów zlokalizowanych zarówno w Kosewie, jak i w okolicach, z całą pewnością zalicza się:
·    Wybudowany w latach 90. XX wieku Kościół pw. św. Maksymiliana Marii Kolbego.
·    Obejmująca teren około 700 hektarów, powstała w 1984 roku Stacja Badawcza Instytutu Parazytologii PAN, który prowadzi zorganizowaną na szeroką skalę hodowlę jeleni, danieli, łosi, muflonów, koników polskich oraz koni Przewalskiego. Wiele zwierząt jest oswojonych i przyzwyczajonych do stałej obecności człowieka, dlatego też w okresie letnim zezwala się na bezpośredni kontakt zwiedzających z niektórymi okazami. Przy prowadzonej stacji działa małe muzeum, w którym można poznać·     historie gatunków oraz podstawowe różnice między poszczególnymi odmianami zwierząt.
·    Znajdujący się na oddalonej o około 7 kilometrów od Kosewa Górze Czterech Wiatrów stok narciarski.
·    Zlokalizowane w pobliskim Mrągowie: wybudowany w 1825 roku ratusz, pochodzący z XVIII wieku kościół ewangelicki z płytą nagrobkową z 1785 roku oraz zabytkowe cmentarze położone na terenie miasta i w jego okolicy.

               Kosewo leży pomiędzy trzema jeziorami: Probarskim, Kuc i Juksty. To właśnie z tego powodu turystyka i rekreacja tej niewielkiej miejscowości skupiona jest głównie wokół sportów wodnych. Ważnym jest jednak to, że ze względu na fakt, iż wody jezior Probarskiego i Juksty zaliczane są do tzw. zerowej klasy czystości. W praktyce oznacza to, że na tych akwenach panuje bezwzględny zakaz poruszania się łodziami i pojazdami z silnikami spalinowymi. Jest to stosunkowo rzadko spotykana sprawa na jeziorach naszego kraju. Dlatego też do Kosewa rokrocznie przybywają liczni turyści spragnieni wypoczynku w czystym i spokojnym terenie, z dala od huku i spalin wielkich aglomeracji miejskich.
W wymienionych jeziorach spotkać można przedstawicieli licznych gatunków ryb, w tym m.in.: sielawę, szczupaka, okonia, sandacza, a także lina.
               W okolicach Kosewa przebiega wiele tras pieszych i rowerowych, można również korzystać z ofert stadnin i prowadzących ośrodki agroturystyczne gospodarzy. Przejażdżki konne i wycieczki bryczkami po przepięknych terenach gminy to tylko kropla w morzu rozmaitości, jakie czekają na wszystkich gości.
               Jako ciekawostkę można dodać, iż w Kosewie odnaleziona została sprzączka do pasa z pozłacanego srebra, wytworzona najprawdopodobniej przez ludność grupy olsztyńskiej, należącej do kręgu kultur zachodniobałtyjskich.