Przewodnik Białobrzegi

Około dziewięćdziesięciu kilometrów na południe od Warszawy, nad szerokim rozlewiskiem rzeki Pilicy leży miasteczko Białobrzegi, stolica małego powiatu białobrzeskiego. Samo miasto w roku 2009 miało nieco ponad siedem tysięcy mieszkańców. Jest lokalnym ośrodkiem usługowym i rolniczym, przemysł jest słabo rozwinięty, co w kombinacji z walorami miejscowej przyrody, krajobrazów stwarza dogodne warunki dla rozwoju turystyki. W samych Białobrzegach znajdziemy rekreacyjny ośrodek wodny oraz bazę noclegową na 160 miejsc w postaci KWP Olszynka.

Warto jednak najpierw zwrócić uwagę na historię okolicy i zabytkowe wytwory ludzkich rąk. Miasto zostało ulokowane dokumentem z 1540 roku, wydanym w Wilnie przez króla Zygmunta I Starego. Jedną z pierwszych właścicielek miasta była Anna Falęcka, po niej rodziny między innymi: Boglewskich , Boskich, Stokowskich, Kuroszów i Wodzyńskich. Miasto było do XIX wieku senną osadą rolniczą, dopiero podczas powstania styczniowego historia się o nie upomniała, a w okolicy działało kilka oddziałów powstańczych.

1 stycznia 1870 nakazem władz rosyjskich Białobrzegi straciły prawa miejskie, na rzecz statsu osady. W 1910 roku wieś została zniszczona przez pożar, a wojna światowa wybuchła cztery lata później przyczyniła się do powiększenia zniszczeń. Po wojnie następuje powolny proces odbudowy osady – powstają wtedy między innymi kościół parafialny zaprojektowany przez architekta Stefana Szyllera, oraz most żelbetowy (w czasie pierwszej wojny światowej stał jeszcze w Białobrzegach most drewniany). W czasie II wojny światowej miejscowa ludność doświadcza wywózek do obozów, rozstrzeliwań w okolicznych lasach a w samej wsi istniało getto Żydowskiego zlikwidowane przez Niemców w 1942 roku wywózką do niemieckiego obozu zagłady w Treblince.

Przy samym kościele parafialnym mamy zabytkową rzeźbę Matki Boskiej z XIX wieku wykonaną z piaskowca, drewnianą dzwonnicę z XVIII wieku oraz bramę kościelną i cmentarną z początków XX wieku. W kościele z kolei mamy pozostałości wyposażenia poprzedniej świątyni: rzeźby i obrazy z XVII i XVIII wieku, barkową chrzścielnicę, obraz Matki Boskiej z XVI wieku (przemalowany w XVIII).

Sama przyroda w regionie ma również wiele do zaoferowania, jak choćby w nadleśnictwie Dobieszyn trzy pomniki przyrody w postaci dębów szypułkowych w wieku 500, 250 i 150 lat. Z kolei w Stawiszynie  mamy drzewa osiemdziesięcioletnie – klon i jawor. W granicach gminy znajdują się cztery parki wiejskie w tym trzy mają status zbytkowych. Jednym z nich jest park we wspomnianym Stawiszynie z zespołem pałacowym z drugiej połowy XIX wieku.

W Suchej Szlacheckiej z kolei mamy ponad dwunastohektarowy park z dwoma pałacami: jednym z XVIII wieku i drugim z wieku XIX. Z kolei w miejscowości Szczyty mamy park nie wpisany do rejestru zabytków, jednak na jego terenie również znajdziemy bogaty starodrzew oraz drewniany dwór.

Sama dolina Pilicy jest pięknym i wdzięcznym obiektem do uprawiania turystki pieszej i rowerowej, co dobrze wpisuje się w miejscową ciszę, czyste powietrze i gościnność.

Mapa Białobrzegi