U źródeł Warty na Wyżynie Krakowsko-Częstochowskiej w XII wieku istniała wieś Kromołów. Od wyrażenia "za Wartą" powstała nazwa Zawiercie. Dziś jest to miasto zamieszkane przez ponad 50 tys. mieszkańców, a Kromołów jest jego dzielnicą. Jest to ważny węzeł komunikacyjny, kolejowy i turystyczny. Działają huta żelaza, huta szkła, w której wytwarza się kryształy oraz odlewnia żeliwa.
Pierwsza wzmianka o Kromołowie pochodzi z 1193 roku, a o Zawierciu z 1431. Przechodził tędy szlak handlowy łączący Kraków i Poznań. Od XV wieku dzałają na tym terenie huty żelaza, zwane dawniej kuźnicami. Do XIX wieku miasto miało wielu właścicieli. Ważną datą dla Zawiercia jest 1 grudnia 1847 roku, gdy przejechał przez miasto pierwszy pociąg. Od 1881 roku działa linia dwutorowa, dworzec kolejowy uruchomiono w 1890 roku, a obecnie istniejący pochodzi z 1914 roku. Połączenie z Koleją Warszawsko-Wiedeńską spowodowało szybki rozwój miasta. Zbudowano wiele zakładów przemysłowych, przykładowo w 1901 roku uruchomiono Hutę Zawiercie. Oprócz zakładów produkcyjnych działały kopalnie węgla brunatnego i rudy żelaza.
W 1879 roku TAZ (Towarzystwo Akcyjne Zawiercie) nabył teren pod budowę osiedla mieszkaniowego dla robotników. Powstało przy nieistniejącej fabryce bawełnianej Ginsbergów. Było to osiedle w pełni zorganizowane, wybudowano domy wielorodzinne, szpital, dom lekarski z gabinetem, pralnię, łaźnie, dom ludowy, piekarnię, szkołę, resursę, willę Dyrektora TAZ oraz kościół rzymskokatolicki pw.Świętych Apostołów Piotra i Pawła i kościól ewangelicko-augsburski. Ten unikalny kompleks został wpisany do rejestru zabytków. Willa Dyrektora TAZ nazywana jest Pałacykiem Szymańskiego. Zbudowano ją w 1897 roku. Otoczona jest parkiem angielskim, obecnie jest to park miejski, w którym rzeka Młynówka tworzy system ozdobnych stawów. W budynku mają siedzibę miejska Biblioteka Publiczna i Izba Muzealna. W 2009 roku zabytkowy neogotycki kościół podniesiono do godności bazyliki mniejszej. Jest to kościól trójnawowy zbudowany na planie krzyża łacińskiego, z galeriami i trzema pięknymi witrażami. Ma pięć wież.
Zawiercie otrzymało prawa miejskie w 1915 roku. I wojna światowa i następne lata to okres kryzysu i bezrobocia, który trwa do 1936 roku. W 1939 roku Zawiercie zostało włączone do III Rzeszy. Po II wojnie rozpoczął się rozwój miasta.
Od 1910 roku działa Oddział PTTK Zawiercie, który organizuje wiele ciekawych imprez. Warto zobaczyć też Szlak Zabytków Techniki. Można po prostu odwiedzić miasto, w którym zawsze coś sie dzieje, są unikalne zabytki z okresu rozwoju przemysłu, można zwiedzać zakłady przemysłowe lub traktować miasto jako bazę wypadową.