Przez Zespół Jurajskich Parków Krajobrazowych przechodza liczne szlaki turystyczne. Tam , gdzie zbliżają się do siebie Szlak Orlich Gniazd i Szlak Warowni Jurjskich, leży miasto Wolbrom. Miejsce to nazywa się Bramą Wolbromską, a samo miasto położone jest na wapiennym cyplu na wysokości 375-380 m n.p.n. Tutejsze torfowiska są początkiem Białej Przemszy (jej górny odcinek nosi nazwę Pokrzywianki) i Szreniawy. Płyną tu również Sączenica i Centara, która łączy się z Zalewem Wolbromskim. Budowa geologiczna i rzeźba terenu powodują, że panuje tu specyficzny mikroklimat, dla którego charakterystyczna jest długa wiosna i dość krótki okres wegetacji.
W 1327 roku bracia Wolfram i Hilary otrzymali od Władysława Łokietka przywilej karczunku lasów na tym terenie. Powstała osada, której nazwa pochodzi od imienia jednego z założycieli. Położenie na szlaku handlowym i nadawanie kolejnych przywilejów powodowało rozwój miasta. Właścicielami były wówczas na zmianę rodziny Jaworów i Szafrańców ( z tej rodziny pochodziła pierwsza polska poetka Zofia Oleśnicka). Rozwijało sie rzemiosło, gł. kuśnierstwo, kowalstwo i szewstwo. Od tego czasu do dziś w każdy czwartek odbywają się targi, nieraz zaczynają się w środę wieczorem. W okresie rozkwitu miasta przy kościele istniała szkoła parafialna, działały bractwa religijne i szpitale dla ubogich. Pod koniec XVI wieku zaczął się upadek miasta, przesunął się szlak handlowy, rozpoczął się okres wojen szwedzkich, szalały pożary i zarazy. W 1661 roku przywilej Jana Kazimierza uwolnił miasto od płacenia podatków przez cztery lata, co spowodowało odbudowę. Zbudowano drewniane domy, w mieście osiedlili sie Żydzi. W 1633 roku z fundacji księdza Marcina Wolbrama do miasta zostali sprowadzeni Kanonicy Regularni Laterańscy, którzy w miejscu zniszczonej drewnianej świątyni zbudowali barokowy kościół pw.św. Katarzyny Aleksandryjskiej Dziewicy i Męczennicy. Do dziś zachowały sie trzy ołtarze z siedmiu. Dzisiejsza plebania jest dawnym budynkiem klasztornym. Kościół remontowano w XVIII i XIX wieku, a w 1864 roku skasowano klasztor. Pod konioec XIX wieku kościół wyremontowano. Ksiądz Marcin Wolbram w swoim testamencie kwotę 8560 złotych na budowę kościółka Szpitalnego pw. Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Marii Panny. Nazywany jest Kościółikem Mariackim. Mało znane są jego losy, ale doczekał do 1986 roku, gdy zaczęto go restaurować i po kolejnych 20 latach stał się perełką szlaku architektury drewnianej. W 2006 roku był ponownie konsekrowany.
W okresie zaborów miasto najpierw należało do Austrii, potem włączono je do Księstwa Warszawskiego i Królestwa Polskiego, z woli cara właścicielem okolicy został major Niełojow.Nastąpił okres prześladowań i rusyfikacji. W początku XX wieku gościli tutaj np. marszałek Piłsudski, Wł.Reymont, Francesco Nullo.
Od końca XIX wieku rozwija się przemysł, handel i rzemiosło, działa kolej, oryginalny budynek dworca działa do dziś. Do 1992 roku działały Wolbromskie Zakłady Przemysłu Gumowego Stomil, które potem zostały przekształcone w mniejsze firmy. Działają zakłady metalowe, produkowane są też części do samochodów.
Tragiczna dla mieszkańców Wolbromia była II wojna światowa, przez istniejące tu getto przeszło ponad 8000 Żydów. Mieszkańcy miasta uratowali około 300 Żydów, po wojnie większość z nich wyemigrowała. Pozostał tylko budynek dawnej szkoły żydowskiej i cmentarz, synogogę zburzono w 1956 roku. Dziś starsza część miasta ma charakter XIX-wieczny. Warto się tam wybrać na czwartkowy targ i potem zwiedzać dalej piękną okolicę.
