Przewodnik Stare Juchy

               Stare Juchy to jedna z większych wsi, położona w malowniczym województwie warmińsko – mazurskim. Liczy około 1800 mieszkańców i należy do gminy o tej samej nazwie, jednocześnie stanowiac jej siedzibę.
               Historia wsi sięga czasów pogańskich, kiedy to na okolicznym głazie składane były ofiary kultu religijnego. Tereny te zasiedlali wówczas głównie osadnicy z Mazowsza. Pierwszy dokument wspominający istnienie wsi pochodzi 1473 roku. 25 czerwca 1487 roku biskup warmiński, Mikołaj von Tüngen, wyraził zgodę na utworzenie nowej parafii we wsi "Juchi". W okresie XVIII wieku, nawiedzana przez klęski takie jak: głód, przemarsze wojsk oraz szalejącą na tym terenie epidemię dżumy. 21 grudnia 1927 roku we wsi podłączona została energia elektryczna. W czasie II wojny światowej wieś praktycznie nie została zniszczona, ale po jej zakończeniu wielu mieszkańców opuściło tereny Starych Juch i przeniosło się gdzie indziej.

Najważniejszymi obiektami występującymi zarówno na terenie samej wsi jak i w jej okolicach są:
·    Powstały w XVI wieku, wielokrotnie przebudowywany kościół. W jego wnętrzu znajdują się główny ołtarz z renesansowym tryptykiem pochodzący z 1591 roku (przedstawia on sceny z życia Chrystusa), barokowe organy oraz zabytkowe dzwony z 1664 roku.
·    Dwukrotnie przebudowywany i modernizowany budynek dawnej szkoły polskiej z XVIII wieku.
·    Zespół dworski z drugiej połowy XIX wieku, w którego skład wchodzą: dwór, domek ogrodnika, obora, spichlerz, gorzelnia oraz młyn.
·    Pomnik przyrody: głaz narzutowy z szarego granitu, dawny ołtarz ofiarny Prusów. Według legend nazwa wsi wzięła się właśnie od krwi ściekającej z ołtarza.

              Wieś ma charakter letniskowy i wypoczynkowy, działa tu kilka gospodarstw agroturystycznych, które oferują miejsca noclegowe przybywającym co roku licznym turystom.
Stare Juchy leżą na przesmyku między jeziorami: Jędzelewo, Rekąty i Ułówki, and rzeką Gawlik. Bliski dostęp do tylu akwenów wodnych zapewnia wszystkim odwiedzającym te rejony doskonałą rozrywkę i formę spędzania czasu. Aktywny wypoczynek na wodzie jest jedną z najszybciej rozwijających się gałęzi turystyki krajowej. W wodach wielu pobliskich akwenów występują przedstawiciele wielu gatunków znanym zapalonym wędkarzom, takich jak: lin, karaś, szczupak, okoń, sandacz oraz węgorz.
Wielbiciele spacerów i rowerów z pewnością skorzystają z licznych tras pieszych i rowerowych prowadzących przez teren gminy Stare Juchy. Wśród nich wymienić można czerwony szlak spacerowy, liczący siedem kilometrów na trasie Stare Juchy - jezioro Garbas - Stare Juchy oraz liczący niespełna dwadzieścia kilometrów szlak rowerowy zielony Stare Juchy - Zawady Ełckie - Gorłówko - Stare Juchy.

               Zwolennikom spokojnego wypoczynku i pięknych, mazurskich krajobrazów z pewnością do gustu przypadnie fakt, że w okolicy znajduje się kilka popularnych punktów widokowych. Wśród nich są: punkt widokowy zlokalizowany na drodze do Zelek, z widokiem na jezioro Jędzelewo, punkt "Góra Piaskowa", wzgórze przy polnej drodze z Orzechowa do Szczecinowa oraz wzgórze przy drodze do Lisek. Punkty te stanowią świetne dopełnienie wypoczynku w okolicach Starych Juch.