Przewodnik Pisz

               Pisz to liczące około 20 tysięcy mieszkańców miasto w województwie warmińsko – mazurskim. Obecnie siedziba największej pod względem zajmowanego terenu gminy o tej samej nazwie. Na jej obszarze znajduje się większość powierzchni jeziora Śniardwy.
               Miasto założone zostało w 1367 roku przez komtura bałgijskiego Ulryka Fricke, jednak pierwsze zapiski o znajdującej się na tym terenie osadzie pochodzą już z II połowy XII wieku. Początkowo osada funkcjonowała jedynie jako niewielka osada bartnicza, a ściślej mówiąc, wieś o charakterze zagrodniczym. Pisz otrzymał prawa miejskie z rąk elektora Fryderyka Wilhelma w roku 1645. Kolejne lata przyniosły zarówno liczne klęski, pożary, głód i najazdy nieprzyjaciela, ale także etapy wyciszenia, w czasie których miasto mogło rozwinąć swoje granice i rozbudować się. To właśnie wtedy powstało wiele znaczących dla ówczesnych czasów obiektów, z których niestety wiele nie przetrwało do czasów współczesnych. Do ważniejszych wydarzeń o znaczeniu nie tylko historycznym, ale i gospodarczym, należy zaliczyć uruchomienie żeglugi oraz budowę linii kolejowej.

Do najciekawszych obiektów, atrakcyjnych zwłaszcza dla turystów, można zaliczyć:
·    Zbudowany w II połowie XVII wieku kościół pod wezwaniem św. Jana, przebudowany w końcu wieku XIX. We wnętrzu kościoła znajdują się: odnowiony w 1696 roku ołtarz główny z obrazem Chrystusa Ukrzyżowanego, barokowa ambona pochodząca z 1701 roku oraz liczne krucyfiksy i chrzcielnica z XVII wieku.
·    Odbudowana po pożarze z 1694 roku wieża kościoła, stanowiąca najstarszy zabytek miasta. Do wieży należy zegar oraz XVIII-wieczny krzyż.
·    Cmentarz żydowski założony w 1850 roku, do dziś zachował się jedynie jeden nagrobek.
·    Wzniesiony najprawdopodobniej już w XVII wieku neogotycki ratusz z historyczną basztą.
·    Ruiny dawnego zamku krzyżackiego, wzniesionego w XIV wieku. Z zamkiem wiąże się legenda o przejściu podziemnym prowadzącym do dawnego folwarku krzyżackiego w Łupkach. Przejście to miało prowadzić·     pod dnem rzeki Pisy.
·    Znaleziona w 1872 roku kamienna baba, obelisk z głazu narzutowego. Najprawdopodobniej, tak jak inne tego rodzaju obiekty, pochodzi z czasów pruskich, z XIX wieku.
·    Liczne domy pochodzące z I i II połowy XIX wieku.

          W mieście rolę centrum kulturalnego stanowi Piski Dom Kultury, który zajmuje się organizacją wielu różnego rodzaju imprez i wydarzeń o charakterze lokalnym i ponadlokalnym.

          Przez Pisz i okolice prowadzi wiele szlaków pieszych i rowerowych, w tym np. Szlak Niedźwiedzi. Wielbiciele obcowania z naturą z pewnością odnajdą się w gęstych lasach otaczających miasto, a fani sportów wodnych skorzystają z możliwości wypożyczalni sprzętów wodnych, w tym łódek, nart oraz kajaków. Jezioro Śniardwy jest miejscem uprawiania wielu sportów, w tym także windsurfingu i coraz popularniejszego kitesurfingu.

          W okolicy, około 20 kilometrów od Pisza znajduje się wyspa Czarci Ostrów, a około 2 kilometrów wieś Snopki, w której w czasie II wojny światowej znajdował się tzw. Wychowawczy Obóz Pracy dla robotników przymusowych.