Przewodnik Niegowa

Wspaniałe krajobrazy Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej wynikają z jej bardzo zróżnicowanej budowy geologicznej, która wykształacała się w okresie od triasu po czwartorzęd. Podstawowym elementem budowy geologicznej są wapienie górnojurajskie. Charakterystyczne są suche piaszczyste doliny i ostańce skalne. Zjawiska krasowe spowodowały powstanie licznych podziemnych i powierzchniowych form krasowych jak kominy, leje, jaskinie ze stalaktytami i stalagmitami oraz wywierzyska. Specyficzne warunki w miejscach nie zniszczonych intesywną gospodarką człowieka są ostoją dla bardzo bogatego życia przyrody. Bogata flora to wynik graniczenia tu gatunków północnych i południowych, atlantyckich i kontynentalnych. Licznie reprezentowana jest też fauna, żyje tu przykładowo 200 gatunków ptaków, z czego 150 ma tu miejsca lęgowe. Żyje tu 3000 gatunków owadów, z czego 1200 to motyle. Dla rejonów krasowych charakterystyczna jest roślinność naskalna złożona z suchoroślowych traw. Żyją tu rośliny i zwierzęta podlegające całkowitej lub częścciowej ochronie, np. bluszcz pospolity, widłak jałowcowaty, lilia złotogłów czy żmija zygzakowata, cyraneczka albo gronostaj.

Korzystny klimat i bogactwo jaskiń spowodowały zasiedlenie tego terenu już 4500 lat temu. Po najstarszych osadnikach pozostały tylko ślady, które świadczą o uprawie roli, hodowli i wytwarzaniu glinianych naczyń. Od Niega, starosłowiańskiego boga starości i śmierci, prawdopodobnie pochodzi nazwa miejscowości Niegowa.

W średniowieczu właśnie tutaj trakt handlowy łączący Kraków i Pomorze  przecinał granicę między Królestwem Polskim a księstwami śląskimi. Niegowa zostałą wymieniona w dokumentach po raz pierwszy w 1306 roku, ale już wtedy od dawna istniał tam kościół pw.św.Mikołaja. W 1347 roku przeniesiono wieś na prawo niemiecki, co spowodowało jej rozwój. Na granicy toczyli walki królowie, książęta polscy i czescy. W 1304 roku był tu Władysław Łokiretek, w 1350 roku Kazimierz Wielki, w 1370 roku Ludwik Węgierski, a w 1399 Władysław Jagiełło. W póżniejszym okresie Niegowa ma wielu właścicieli, dziedziców i dzierżawców. Od około 1587 roku, gdy walczą tam ze sobą stronnicy arcyksięcia austrackiego Maksymiliana i Zygmunta III Wazy, zaczyna się okres upadku. Przechodzą tamtędy liczne armie, działają partyzanci, szaleją głód i zarazy. Mieszkańcy kryją się w jaskiniach. Część wsi uległą uszkodzeniu w czasie powstania kościuszkowskiego. Po rozbiorach Niegowa najpierw nalezała do państwa pruskiego, potem do Królestwa Polskiego. W okresie powstania styczniowego działała tu partyzantka powstańcza. W okresie międzywojennym w Niegowie powstała szkoła podstawowa, Ochotnicza Straż Pożarna, Kasa Stefczyka, założono ogród owocowy, wybudowano studnię głębinowa i łaźnię. W czasie II wojny działali tu partyzanci.

W tej okolicy znajduje się największa jaskinia regionu Wierna (1027 m długości, 30 m głębokości), bardzo głęboka Piętrowa Szczelina, jaskinia Księdza Borka czy Kamiennego Gradu.

Warto kiedyś odwiedzić tak oryginalne miejsce.

Mapa Niegowa