Kartuzy, miasto położone w województwie pomorskim, jest siedzibą powiatu kartuskiego oraz władz miasta i gminy Kartuzy. Miasto malowniczo położone w centrum Kaszub, nad czterema jeziorami – Karczemne, Klasztorne Duże, Klasztorne Małe i Mielenko, 32 km od Gdańska na skrzyżowaniu dróg wojewódzkich nr 211, 224 i 228. Kartuzy jako miasto funkcjonują od 23 marca 1923, gdy na mocy rozporządzenia ówczesnego Ministra Spraw Wewnętrznych Władysława Sikorskiego Kartuzy otrzymały prawa miejskie. Wcześniej była to przyklasztorna wieś zwana Kartuzją Kaszubską, od zakonu Kartuzów rezydujących na tym terenie.
Z wykopalisk wiemy, że osadnictwo terenie dzisiejszych Kartuz istniało już w epoce brązu, jednak z powodu braku przekazów pisanych, o tamtych czasach wiemy niewiele. Również dokładnie nie wiadomo kiedy miejscowość powstała w czasach nowożytnych. Pierwsze pisemne informacje o osadzie pochodzą z roku 1391 i od tego czasu spisuje się dzieje osady, najpierw jako wioski przyklasztornej zakonu Kartuzów, a później miasta powiatowego.
Zakon Kartuzów został sprowadzony z Czech, jego pierwszym przeorem w klasztorze był Saksończyk Jan Thiergart i działał do jego kasaty 1823 r i konfiskaty majątku. Reguła zakonu wymagała od mnichów, aby życie spędzali na ascezie i pracy. Prawdopodobnie dlatego mnisi dorobił się sporej fortuny, dzięki temu po wielu latach wytężonej pracy poprawili swoje warunki życie. W 1381 r. rozpoczęto budowę kościoła - kolegiaty. Właśnie zakonowi dzisiejsze Kartuzy zawdzięczają nie tylko nazwę, ale i wiele zabytków. Przede wszystkim XIV-wieczny zespół poklasztorny składający się ze wspomnianej wcześniej kolegiaty, refektarza i eremu. Kościół od 1733 r. posiada oryginalny barokowy dach w kształcie wieka trumny i niewątpliwie jest unikalną budowlą w naszym kraju.
Zakonnicy utrzymywali bardzo dobre stosunki z dworem królewskim Wazów. W 1626 r. ich gościem był król Zygmunt III Waza wraz ze swoim synem, królewiczem Władysławem, późniejszym królem Władysławem IV i założycielem pobliskiego Władysławowa. Z kolei w 1651 mnisi gościli w swoich progach Jana Kazimierza.
Ważną dla historii Kartuz postacią jest Franciszek Treder, który w dwudziestoleciu międzywojennym zbierał eksponaty etnograficzne, archeologiczne. Przed II wojną św. kaszubski kolekcjoner otrzymał pomieszczenie na wystawę eksponatów, władze miasta zamierzały przymierzały się do otwarcia muzeum, ale z powodu wybuchu wojny plan nie został zrealizowany. Muzeum zostało otwarte w 1947 r. Dziś muzeum Ziemi Kaszubskiej nosi imię Franciszka Tredera i udostępnia zwiedzającym całe bogactwo swej historii i twórczości regionalnej.
Kartuzy leżą na szlaku kaszubskim czerwonym, ta trasa turystyczna zaczyna się w Sierakowicach, a kończy się po 133,5 km w Gołuniu. Pobliże Gdańska powoduje, że do Kartuz łatwo dojechać, a z noclegiem nie powinno być problemu, bowiem w Kartuzach i ościennych miejscowościach nie brakuje hoteli, gospodarstw agroturystycznych, schronisk młodzieżowych z regionalną kuchnią.