Przewodnik Dąbrówno

          Dąbrówno to licząca około 1500 mieszkańców niewielka wieś w województwie warmińsko – mazurskim, położona w południowo - zachodniej części Krainy Tysiąca Jezior, na przesmyku między jeziorami Dąbrowa Mała i Dąbrowa Wielka. Wieś stanowi siedzibę gminy Dąbrówno.

          Historia Dąbrówna sięga czasów XIV wieku, kiedy to w 1319 roku Krzyżacy wybudowali tu zamek. Powstała przy nim osada już kilka lat później, w 1326 roku, otrzymała od komtura dzierzgońskiego Lutra von Braunschweiga na prawie chełmińskim prawa miejskie. Miasto Dąbrówno miało niewielkie znaczenie historyczne, aczkolwiek wartym odnotowania jest fakt, iż w 1410 roku na dwa dni przed znaną bitwą pod Grunwaldem zostało zdobyte i spalone przez wojska Jagiełły. W 1914 roku w okolicy odbyła się wielka bitwa znana powszechnie jako I bitwa mazurska lub bitwa pod Tannenbergiem. Wskutek zniszczeń po II wojnie światowej, w 1945 roku Dąbrówno utraciło nadane kilka wieków wcześniej prawa miejskie i od tamtej pory posiada status wsi.

Do najciekawszych atrakcji, zarówno pod względem turystycznym jak i historycznym w tej okolicy należą z pewnością:
·    Ruiny wybudowanego w roku 1319 zamku krzyżackiego.
·    Zbudowany w latach 1325 – 1350, a w późniejszym czasie wielokrotnie przebudowywany i modernizowany kościół parafialny. W jego wnętrzu znajdują się m.in. pochodząca z roku 1724 barokowa, bogato polichromowana empora (chór) rodu Finckensteinów, płyty nagrobne z XVI i XVII wieku oraz pokrywa barokowa z 1730 roku.
·    Dzwonnica kościelna, pochodząca najpewniej sprzed XIV wieku, stanowiąca aktualnie jedyny zachowany fragment fortyfikacji Dąbrówna.
·    Zbudowana na przełomie XVIII i XIX wieku synagoga, obecnie stanowiąca nieużytkowany budynek w stanie postępującej degradacji. Wnętrze zostało doszczętnie spalone w roku 1938, a po II wojnie światowej służył jako magazyn. We wnętrzu synagogi zachowały się pozostałości malowideł ściennych, przede wszystkim inskrypcji. Obecnie o jego historycznym znaczeniu świadczy jedynie niewielka tabliczka informacyjna z 2002 roku.
·    Fragmenty murów miejskich z XIV wieku i liczne kamieniczki z XIX wieku.

Malownicze okolice wsi Dąbrówno, jak i cały teren gminy o tej samej nazwie, stanowi jedno z najpiękniejszych miejsc w tym zakątku naszego kraju. Liczne trasy turystyczne piesze i rowerowe oraz bezpośredni dostęp do akwenów wodnych, charakteryzujących się wysoką jakością i czystością wód sprawiają, że każdego roku przybywa tu coraz więcej spragnionych wypoczynku na łonie natury turystów. Szeroka baza noclegowa obejmująca hotele, pensjonaty, gospodarstwa agroturystyczne oraz pola namiotowe sprawia, że na pewno nie zabraknie tu miejsca dla nikogo.
Przez gminę Dąbrówno przebiega szlak kajakowy, na który składa się kilkanaście zróżnicowanych etapów. Wiodą one przez 10 okolicznych jezior i zapewniają niezapomniane wspomnienia.

Z Dąbrównem związani są m.in. pisarz i jeden z pierwszych działaczy reformacyjnych w Prusach Książęcych, Andrzej Samuel oraz znany filolog klasyczny, autor wielu prac wydanych w języku łacińskim i niemieckim Ryszard Jonas.