Podróżując przez Góry Świętokrzyskie warto zatrzymać się w Chęcinach. Są tu ruiny zamku królewskiego. Kiedyś centralnie położony i bardzo warowny mieścił zarówno więzienie stanu, jak i skarbiec.
Z 1275 roku pochodzi pierwsza wzmianka o wsi Chęciny, ale nie było jeszcze tam zamku. W 1306 roku książę Władysław Łokietek nadał zamek z przyległymi wsiami biskupowi Janowi Muskacie, ale już w 1307 roku odebrał za spiskowanie. W latach 1310, 1318, 1331 i 1333 odbyły się tu zjazdy rycerstwa polskiego. W 1318 roku zdeponowano tu skarbiec archidiecezji gnieźnieńskiej, przechowywany był też czasowo skarbiec koronny. Kazimierz Wielki rozbudował warownię, osadzając tu swoją nielubianą żonę Adelajdę Heską. Rezydentką była też matka Ludwika Węgierskiego, Elżbieta.
W latach 80-tych XIV wieku Władysław Jagiełło traktował Chęciny jako więzienie. 10 lat spędził tu najstarszy z Olgierdowiczów Andrzej Garbaty. Więźniem był Hińcza z Rogowa, a po bitwie pod Grunwaldem znaczniejsi jeńcy krzyżaccy. W 1425 roku przeczekiwali tu zarazę żona Jagiełły Zofia z synem Władysławem. Mieszkała tu królowa Bona, był tu też jej skarbiec. Przeprowadzka wymagała 24 wozów ciągnionych przez 140 koni. Po jej wyprowadzce w 1554 roku zaczyna się upadek warowni, niszczą ją pożary i brak troski.
W 1607 roku warownia po raz pierwszy zostaje zdobyta podczas rokoszu Zebrzydowskiego i spalona. Starosta chęciński Stanisław Branicki częściowo ją odbudował, ale potem zamek zdobyli i zniszczyli Szwedzi, oddziały Rakoczego, kozacka wataha Chmielnickiego i ponownie Szwedzi w 1717 roku. 11 lipca 1787 roku salutem armatnim pozdrowiono przejeżdżającego króla Stanisłąwa Augusta Poniatowskiego. Zamek został opuszczony.
W czasie zaborów Austriacy nakazali rozbiórkę murów, więc było to źródło darmowego materiału budowlanego. W latach 1915-1918 ruiny były ostrzeliwane przez Austriaków, ponieważ wojska rosyjskie miały tam punkt obserwacyjny.
Potem zaczęto naprawiać mury. W 1947 roku ruiny zostały wpisane do rejestru zabytków kategorii pierwszej. Prowadzone są prace zabezpieczające obiekt jako "trwałą ruinę".
Z zamkiem związane są legendy, Mówi się o lochach, które łączą zamek z kościołami w Chęcinach i na Karczówce w Kielcach oraz z dworami w Podzamczu i w Bolminie. Podobno są tam pozostałości skarbu królowej Bony. Ubrana na biało kobieta z pochodnią zwana Białą Damą, być może Bona, szuka tych skarbów lub ich pilnuje. Słychać tętent konia, na którym Czarny Rycerz pędzi do zamku po pomoc.
O zamku w Chęcinach wspomina w "Dziennikach" i "Popiołach" Stefan Żeromski, a Henryk Sienkiewicz wystosował list w obronie ruin. Kręcono tu film "Pan Wołodyjowski" (sceny z Kamieńca Podolskiego).
Łatwo sobie wyobrazić, że obok tak warownego zamku rozwinęło się miasto. Chęciny są pełne zabytków, przechodzą tu też liczne szlaki turystyczne. Blisko położone są jaskinie Piekło i Raj.