Przewodnik Brochów

Brochów, wieś będąca siedzibą władz gminy o tej samej nazwie, znajduje się około 54 kilometry od Warszawy i około siedmiu kilometrów od rozlewiska Wisły. Gminę zamieszkuje nieco ponad cztery tysiące osób. Gminę przecina rzeka Łasica, z kolei zachodnią jej granicę stanowi Bzura, północną natomiast Wisła. Charakter obszaru jest wybitnie rolniczy – przemysł nie zanieczyszcza środowiska. Dodatkowo utrzymaniu stanu przyrody sprzyja otoczenie Kampinoskiego Parku Narodowego, który wkracza na część terenów gminy Brochy.

Historia wsi sięga XII wieku, kiedy to zostaje w historycznych dokumentach wspomniany zostaje drewniany kościół zastąpiony w wieku czternastym budowlą murowaną. W wieku szesnastym z kolei doszło do przebudowy obiektu wykonanej przez Jana Baptystę Wenecjanina (autor na przykład warszawskiego Barbakanu). Główne prace, trwające dziesięć lat, polegały na dodaniu naw bocznych i wieżyczek obronnych. Było to tradycja jeszcze średniowieczna – budowla sakralna o charakterze obronnym, jednak zgodna z duchem ówczesnych, niespokojnych czasów. Jest to obecnie jeden z niewielu obiektów tego typu zachowanych na ziemiach polskich.

Już w następnym stuleciu, podczas wojen ze Szwedami doszło do uszkodzenia świątyni. Jej odbudową zajął się wtedy Olbracht Adrian Lasocki, który zapoczątkował długą linię właścicieli Brochowa. Za jego to czasów wieś uzyskała prawa miejskie. W XIX wieku miało miejsce kilka remontów, jednak zostały one zniweczone podczas walk rosyjsko – pruskich w czasie Wielkiej Wojny. Zniszczenia były tak duże, że przez pewien czas znajdowała się tam stajnia, a odbudowa trwała do 1933 roku. Kolejna wojna również przyniosła zniszczenia, z powodu toczonej w okolicy Bitwy nad Bzurą.

Stan dzisiejszy niestety nie oddaje w pełni intencji jego budowniczych i restauratorów sprzed drugiej wojny światowej i wcześniejszych w wyniku pośpiesznie prowadzonych prac remontowych po drugiej wojnie światowej. Zwieńczenia wież są nieoryginalne, sklepienie jest cementowe, przykryte dachówką. Zachowały się jednak rzeźby wewnątrz, kominki do gotowania pożywienia dla załogi w razie oblężenia, a w podziemiach groby rodu Lasockich.

W roku 1806 w kościele tym wzięlu ślub rodzice Fryderyka Chopina, a czatery lata później został ochrzczony przyszły kompozytor.

Do innych zabytków w okolicy należy kolej wąskotorowa kursująca na odcinku Sochaczew – Wilcze Tułowskie. W odległych od Brochowa Tułowicach mamy miejsca pamięci związane z bitwą nad Bzurą (między innymi kamień upamiętniający śmierć generała Stanisława Grzmota-Skotnickiego), dwór z XIX wieku, powozownię z kolekcją powozów z XIX i XX wieku.

Dramatyczna historia Bitwy nad Bzurą przenika okolicę, jednak jest to przecież Puszcza, a więc bogate tereny pod względem turystycznym i rekeracyjnym. Rzeka Łasice, ja chwali się Urząd Gminy Brochów, jest nieskazitelnie czysta, a Bzura ‘czystsza’. Cokolwiek władze mają na myśli, warto wybrać się w okolicy na spływ kajakowy czy oznakowanym szlakiem turystycznym w głąb Puszczy.

We wsi Górki z kolei warto odwiedzić muzeum etnograficzne, które może pochwalić się chatą wiejską i kolekcją sprzętów domowych.

Mapa Brochów