Przewodnik Krutyń

               Krutyń to niewielka, bo licząca niespełna trzystu stałych mieszkańców wieś położona w województwie warmińsko-mazurskim. Należy do gminy Piecki i znana jest przede wszystkim z najpiękniejszego szlaku kajakowego w naszym kraju. Zlokalizowana jest nad jednym z najatrakcyjniejszych Polsce Jeziorem Krutyńskim.
Nazwa miejscowości oznacza najprawdopodobniej ,,rzekę wartką i krętą''.
              Wieś, stanowiąca początkowo jedynie osadę myśliwską ze stanicą, powstała w 1500 roku. Stanicę przebudowano na niewielki zamek, w którym w 1527 roku w czasie szalejącej na terenie Europy epidemii dżumy schronił się sam Książę Albrecht. Przez kolejne stulecia we wsi panował względny spokój, głównie z powodu położenia z dala od większych miast czy wsi. Tuż przed II wojną światową Krutyń zamieszkiwało niemalże piećset osób, obecnie liczba ta jest nieco mniejsza.

Do głównych zabytków Krutynia, zlokalizowanych we wsi i okolicach należą:
·    Poczta, mieszcząca się w dawnej stodole z końca XIX wieku.
·    Wiele zabytkowych, drewnianych chałup, głównie z początku XX wieku.
·    XVIII-wieczny kościół neogotycki w Nawiadach oraz XIX-wieczny zamek w Sorkwitach.

          Ponadto do interesujących miejsc należą: stadnina koni w pobliskim Gałkowie, safari i Park Dzikich zwierząt w Kadzidłowie, Fundacja "Zwierzęta Eulalii" oraz Mazurski Park Krajobrazowy. Warto wspomnieć, iż w Kadzidłowie spotkać można przedstawicieli ginących gatunków takich jak: ryś, wilk, puchacz, cietrzew, głuszec, jarząbek. Ze względu na oswojenie, dopuszczalnym jest wejście zwiedzających na wybiegi, a nawet karmienie i głaskanie przebywających tam zwierząt.

          Miejscowość, mimo braku większych atrakcji historycznych, nastawiona jest głównie na turystykę. W Krutyniu znajduje się wiele miejsc noclegowych głównie o charakterze agroturystycznym. Popularne są liczne spływy kajakowe (w tym liczący ponad 100 kilometrów długości spływ kajakowy rzeką Krutynią), zakrojone na szeroką skalę wędkowanie oraz wypożyczalnie sprzętu wodnego. Osobom szukającym oryginalnego sposoby spędzenia czasu w czasie urlopu zaoferować można przejażdżki bryczkami po okolicznych leśnych ścieżkach oraz organizowanie przez miejscowych flisaków romantyczne rejsy tradycyjnymi łodziami "pychówkami".
Ponadto w okolicy przebiega wiele tras turystycznych pieszych i rowerowych, w tym licząca około trzech kilometrów długości ścieżka przyrodnicza Rezerwat – Zakręt.

          Warto pamiętać, że Krutyń leży na terenie liczącego ponad 273 hektarów powierzchni Parku Krajobrazowego o tej samej nazwie, który swym obszarem obejmuje przepiękne tereny wokół Jeziora Krutyńskiego oraz rzeki Krutyni. Znaleźć w nim można okazy flory takie jak: konwalijka dwulistna, zerwa kłosowa oraz pasożytniczy łuskiewnik różowy, a także fauny: parę łabędzi niemych, tracze nurogęsi z młodymi oraz dzięcioła czarnego. We wsi znajduje się siedziba Parku Krajobrazowego oraz małe muzeum przyrodnicze.
          Z Krutyniem związany jest również m.in. mazurski pisarz i badacz folkloru Karol Małłek, autor powieści "Dąb nad Mukrem" i "2 Mazur do Verdun".